ایران اولین کشور دارای مرکز تخصصی آینده پژوهی در صنعت طلا و جواهر
دولت شاه: در حوزه طلا و جواهر، افراد بین 30 تا 50 سال غالب افراد جامعه را تشکیل میدهند و روندهای سبک زندگی این افراد تعیین میکند که بازار آینده به چه سمتی حرکت کند.
آینده پژوهیِ علمی 60 سال است که پا به عرصه حیات گذاشته و بنیانگذار آن ژاپنیها هستند که بعد از جنگ جهانی دوم تصمیم گرفتند با سرعت زیاد کشور خود را بازسازی کنند و به قدرت منطقهای خود برسند. آنها به این نتیجه رسیدند که به جای مصرف منابع برای بازسازی کشورشان، منابع را برای داشتن کشوری جلوتر از زمان خود برنامه ریزی نمایند و از اهداف کوتاه مدت اولیه خود گذشتند. در طی شش سال ژاپن را به یک ابر قدرت علمی و فرهنگی تبدیل کردند. این مهم از طریق روش دلفی و پرسش از متبحران و فعالین یک حوزه بعد از یک دوره آموزشی انجام میشود. مثلا ده سال آینده نیازمندیهای بازار خود را به چه صورت میبینند؟ و به چه چیزی نیاز دارند؟ و در نهایت نقطه نظرات جامعه آماریشان را اجماع میکنند و یک چشمانداز بدست میآید. سپس برنامهریزی لازم جهت رسیدن به این چشمانداز انجام و اجرا میشود.
اما اینکه آیندهپژوهی در صنعت طلا و جواهر از کی بوجود آمد را از پژوهشگر و نوآور خلاق در این عرصه جویا شدیم.
عماد دولت شاه با بیان اینکه کشور ما به عنوان اولین کشور دارای مرکز تخصصی آینده پژوهی در عرصه طلا و جواهرات است، میگوید: اولین مرکز آیندهپژوهی ایران در سال 1384 تشکیل شد و متخصصین شروع به کار و تحقیق کردند. بنده در سال 1388 وارد این حوزه شدم و از سال 1391 به صورت تخصصی در مسائل مختلف آینده پژوهی را دنبال کردم که آیندهپژوهی در صنعت طلا و جواهر یکی از آنهاست.
دولت شاه در رابطه با روش مطالعات آینده پژوهی صنعت طلا و جواهر بیان میکند: یک سری مراکز ملی و بین المللی وجود دارد که افرادی که نیازمند مطالعه هستند به این مراکز مراجعه میکنند تا برای آنها این مراکز کار انجام دهند. سیستم مستقلی برای طلا وجود ندارد و شرکتهای خصوصی به مراکز علمی مراجعه و درخواست میکنند که افق و چشم انداز حوزه کاری آنها را ترسیم نمایند. ایران اولین کشوری است که به طور خاص، مرکز تخصصی آینده پژوهی صنعت طلا و جواهر را دارد که در انجمن تولید و صادرکنندگان طلای اصفهان قرار دارد چرا که 70 درصد طلای ایران در این شهر ساخته میشود. این مرکز مطالعات خاصه آیندهپژوهی و آیندهنگاری را در صنعت طلا و جواهر دارد و از سالهای گذشته گزارشهای ملی و تخصصی خوبی داشتهایم.
این پژوهشگر خلاق با اشاره به اینکه یکی از روشهای تشخیص نیاز آینده بازار، به صورت اکتشافی مشخص میشود، اظهار میکند: دنیا به سمتی میرود که زیبایی، تنوع و عملکرد مهمتر از کمیابی است. برند فروش بازار را بررسی کردیم. امروزه بازار بدلیجات رشد بیشتری نسبت به طلا و جواهر داشته است که به آن کلان روند گفته میشود. کلان روند تعداد کمی داشته و با سبک زندگی شهری و اقتصاد جهانی تغییر میکند.
دولت شاه با اشاره به اینکه در حوزه طلا و جواهر، سنین 30 تا 50 سال غالب جامعه مصرفکنندگان را تشکیل میدهند و نیازمندیهای این افراد تعیین میکند که به چه سمتی حرکت کنیم، مطرح میکند: امروزه روند بازار به سمت زیور آلات زیبا اما قیمت پایین حرکت میکند. در حالیکه در رویکرد سابق هر چه زیورآلات کمیابتر و گرونتر بود، بازار بهتر بود. اما اکنون بازار این روند را تغییر داده و به سمت تنوع و زیبابی پیش برده است. لازمه این تغییر استفاده از فناوریهای نوین و نوظهور است.
این پژوهشگر با اعلام اینکه در 20 سال آینده بازار به سمت جواهرات دیجیتالی پیش میرود که طلا در آن وجود ندارد، اضافه میکند: برخی از این جواهرات بر پایه واقعیت افزوده است. به عنوان مثال فرد در یک ویدیو گپ صحبت میکند که از فیلتر جواهرات برای فرد بهره می برد. یک جهش علمی در سال 2020 رخ داد و فناوری NBIC ظهور کرد.. این فناوری کمک میکند که فرد جواهراتی را داشته باشد که وقتی به آن فکر میکند، شکل و رنگ دلخواه او را بگیرد و اگر در محیط لباس شخص قرار بگیرد همرنگ لباس فرد شود.
وی ادامه میدهد: از آنجایی که جامعه طلای ما سنتی کار کرده و مهندسی معکوس نمونه های خارجی را تقلید میکند، نمی تواند برای تولید جواهرات دیجیتالی پیشتاز شود مگر اینکه از فناوریهای نوین استفاده نماید. در این باره مرکز آیندهپژوهی انجمن طلای اصفهان نیاز آینده بازار را شناسایی کرده و بوسیله افرادی که تبحر لازم را دارند، این فناوری را تولید و به سازندگان عرضه میکند که میتواند وارد عرصه رقابت بین المللی شود.
دولت شاه میگوید: نباید منتظر ماند که آینده بیاید، بلکه باید آینده را ساخت. نمونه بارز آن سامانه جامع تجارت بود که با راهاندازی آن حوزه طلا و جواهر دچار شک و بحران های ثانویه شد. به دلیل اینکه آن مطالعات آینده پژوهی و آیندهنگاری صورت نگرفته بود. ما در تحلیلهای خود 76 روند را شناسایی کردیم که سامانه جامع تجارت بوجود میآورد. در واقع 76 اتفاق خوب و بد را برآورد کردیم. برای مقابله با بحرانها میطلبد که ابتدا این فاکتورها خنثی و بعد سامانه جامع تجارت راه اندازی شود.
وی در آخر میافزاید: از نظر رتبه علمی کشور، در لبه دانش روز دنیا هستیم. دسترسی ما به علم و فناوری با کمک دولت میسر شده ، اما بازار چون ریسکگریز است، امکان سرمایهگذاری روی فناوری های جدید را ندارد. دولت با تأسیس صندوق نوآوریها و ایجاد صندوق های ریسک پذیر این امکان را بوجود آورده که سرمایه را با پشتیبانی دولت تأمین کنیم و بخش کارگاهی و تولید طلا و جواهر کشور را شروع به نوسازی و تحول در تولید نماییم.